ABD Başkanı Trump’ın Filistin direnişini rüşvetlerle sönümleme ve de facto olarak Filistin topraklarını İsrail’e peşkeş çekme projesi olan Yüzyılın Anlaşması hangi başlıkları içeriyor? Detaylar haberimizde…
Amerikan, İngiliz ve İsrail gazetelerinin yayınladığı bilgiler ile Batılı ve İsrailli yetkililerin gayrı resmî açıklamaları Trump’ın Yüzyılın Anlaşması projesi hakkında ipuçları veriyor. İsrail istihbaratına yakın “Debka” web sitesi de dahil olmak üzere istihbarat sitelerinin raporları projenin ana hatlarını gösteriyor:
Projenin Ayrıntıları
Yerleşimciler
Kudüs’ün Durumu
Arazi Değişimi
Mülteciler
Diğer Maddeler: Vaatler ve Maslahatlar
Projenin Fikir Babaları
Jared Kushner
Amerikalı genç iş adamı. 1981’de Yahudi bir ailede doğdu. Servetini gayrimenkulden oluşturdu. Başkan Trump’un damadıdır ve Beyaz Saray'a kıdemli danışman olarak atanmıştır.
İsrailli yetkililerle ve Amerikan İsrail Kamu İşleri Komitesi (AIPAC) ile iyi ilişkileri vardır. “Yüzyılın Anlaşması”nı formüle ve idare etmekten ana sorumlu kişidir.
Jason Greenblatt
1967’de doğdu. Avukat ve Orta Doğu barış sürecinin Amerikan özel temsilcisidir. Yürütme Kurulu Başkan Yardımcılığı, Donald Trump'ın Baş Hukuk Müşavirliği ve onun İsrail danışmanı olarak görev yaptı.
Ocak 2017’de Başkan Donald Trump tarafından Başkan Yardımcısı ve Uluslararası Müzakereler Özel Temsilcisi olarak atandı. “Yüzyılın Anlaşması” ya da “Orta Doğu’da Trump’un Barış Planı” olarak isimlendirilen anlaşmanın yazarlarından birisidir.
David Friedman
Amerikalı avukat ve fanatik sağcıdır. Amerikan Başkanı Donald Trump’un yakın arkadaşıdır ve onu ABD’nin İsrail Büyükelçisi olarak atamıştır. Ülkesinin büyükelçiliğini Tel Aviv’den Kudüs’e taşınmasını şiddetle destekledi. “Yüzyılın Anlaşması” hakkındaki algı çalışmalarının geliştirilmesine katıldı. Filistin – İsrail çatışmasını bitirmek için iki devletli bir çözüme dayanan herhangi bir siyasi çözüme karşı çıkmaktadır.
Planın İlk Aşamaları
21 Şubat 2016: Ürdün’ün Akabe şehrinde dönemin Amerikan Dışişleri Bakanı John Kerry başkanlığında İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ve Ürdün Kralı II. Abdullah toplantı yaptı. İsrail’in tanınmasını içeren bir anlaşmaya varmak için büyük bir girişimde bulunuldu.
Nisan 2016: Haaretz gazetesinin bildirdiğine göre Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, barış girişimini görüşmek üzere İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ile Kahire’de gizli bir toplantı gerçekleştirdi.
Nisan 2017: Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, ABD Başkanı Donald Trump’la görüşmesinde, “İsrail ve Filistin arasında barış, Yüzyılın Anlaşması olacak” dedi.
10 Eylül 2017: ABD Başkanı Donald Trump, Filistin yönetiminin Washington’daki ofisini kapattığını duyurdu.
Ekim 2017: Amerikan Politico gazetesinin haberine göre Jared Kushner ve Jason Greenblatt, Suudi Arabistan’a gizli bir ziyarette bulunarak, Veliaht Muhammed b. Selman’a “Yüzyılın Anlaşması” planı hakkında bilgi verdiler. İbn Selman’dan anlaşmayı, Filistin Başkanı Mahmut Abbas’ın kabul etmesi noktasında onu ikna etmesini istediler. Gazeteye göre bu ziyaret, Jared Kushner’in Suudi Arabistan’a yaptığı üçüncü gizli ziyaret oldu.
Kasım 2017: Suudi Arabistan Veliahdı Muhammed b. Selman, teklif hakkında bilgi vermek üzere Mahmut Abbas’la görüştü. Planı kabul etmesini ve kendisiyle olumlu iş birliği içerisinde olmasını istedi.
6 Aralık 2017: ABD Başkanı Donald Trump, işgal altındaki Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıdığını ve ülkesinin büyükelçiliğini oraya taşıyacağını ilan etti. Bu hadise, Filistin, Arap ve uluslararası çapta bir intifadayı tetikledi.
4 Ocak 2018: Filistin Başkanı Mahmut Abbas, Amerika’nın Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak ilan etmesinden sonra görüşülecek hiçbir şeyin olmadığını vurgulayarak “Yüzyılın Anlaşması”nın “Bittiğini” duyurdu.
6 Mayıs 2018: ABD Başkanı Donald Trump, Amerika Büyükelçiliğini Kudüs’e taşıdığını ilan etti. Elçilik, Kudüs’te resmi olarak çalışmalarına 14 Mayıs’ta başladı.
31 Ağustos 2018: Washington, mülteci dosyasını sona erdirmeye çalıştıklarına işaret ederek Birleşmiş Milletler Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA)’na sağladığı fonu kesti.
Riyad Üzerinden Amerikan Planı
2017 yılının ortalarından itibaren Suudi Arabistan’a yapılan bir dizi gizli ve aleni ziyaretin ardından, özellikle de İsrail’in Filistinlilerle barış içinde yaşaması konusundaki talepleriyle konumunun ortaya çıkmasından sonra Veliaht Muhammed b. Selman’ın Amerikan planının hazırlanmasında Jared Kushner ile birlikte hareket ettiği ortaya çıktı.
Projenin geliştirilmesi aşamasında Donald Trump ve Jared Kushner, “Etkili bir Suudi katılımı olmasaydı proje geçemezdi” dedi. Jared Kushner, anlaşmanın geçmesi için gizli ve aleni olarak Riyad’a çok sayıda ziyarette bulundu ve ziyaretleri sırasında Muhammed b. Selman’la da görüştü. Öte yandan Kral Selman b. Abdulaziz, açıklamalarında Kudüs’ün Arap kimliğine önem gösterdiğini ve Filistinlilerin hakkını desteklediğini belirtti.
Amerikan Planı Hakkında Kim Ne Dedi?
Benyamin Netanyahu (İsrail Başbakanı)
“Bu plan, İsrail için en iyi ve en uygun plandır. Yayınlandığında Obama, Kerry ve Clinton'un önceki planlarını silecektir.”
Donald Trump (ABD Başkanı)
“Bir şeyin olacağına inanıyorum… Diğer anlaşmalardan daha zor olduğunu söylüyorlar.”
Jared Kushner (ABD Başkanı Trump’un Damadı ve Başkan Yardımcısı)
“Plan, İsrailliler ile Filistinliler arasındaki çatışmayı çözüme kavuşturacak. Tabi ki herkes razı olmayacak. Ancak, bunu uygulamak için yeterli neden var.”
Jason Greenblatt (ABD Başkan Yardımcısı ve Uluslararası Müzakereler Özel Temsilcisi)
“Yüzyılın Anlaşması’nın hedefi, geçici anlaşmaların yerine İsrail ve Filistinliler arasında daimî bir anlaşmaya varmaktır.”
Mahmut Abbas (Filistin Başkanı)
“Yüzyılın Anlaşması bitmiştir. Amerika’nın Kudüs’ü İsrail’in başkenti ilan etmesinden sonra görüşülecek hiçbir şey yok. 83 yaşındayım, hayatımı bir hain olarak bitirmeyeceğim. Savaşacak gücüm yok, ancak ‘Hayır’ diyebilirim.”
İsmail Heniyye (Hamas’ın Siyasi Lideri)
“Yüzyılın Anlaşması, Filistin Davası’nın maruz kaldığı en tehlikeli halkadır. Davanın sembollerini hedefliyor: Kudüs, mülteciler, UNRWA’nın tasfiyesi ve geri dönüş hakkı.”
Sergey Lavrov (Rusya Dışişleri Bakanı)
“Yüzyılın Anlaşması, şimdiye kadar inşa edilen her şeyi yıkacak. Çünkü Amerikan planında olay, farklı bir yaklaşım etrafında şekilleniyor. Doğu Kudüs’ün Filistin Devleti’nin başkenti olmasını kapsamıyor.”
Kaynak: El Cezire
Yorum yazarak İslami Analiz Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan İslami Analiz hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler İslami Analiz editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı İslami Analiz değil haberi geçen ajanstır.
Şimdi oturum açın, her yorumda isim ve e.posta yazma zahmetinden kurtulun. Oturum açmak için bir hesabınız yoksa, oluşturmak için buraya tıklayın.
Yorum yazarak İslami Analiz Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan İslami Analiz hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler İslami Analiz editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı İslami Analiz değil haberi geçen ajanstır.